Η ερωτική ζωή στην αρχαία Σάμο, όπως και σε άλλες αρχαίες ελληνικές πόλεις, είχε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και ήταν στενά συνδεδεμένη με την κοινωνία, την πολιτική και την πνευματική ζωή της εποχής.

Η θεά Ήρα, που την τιμούσαν σαν φύλακα και προστάτιδα της Σάμου, πίστευαν πως γεννήθηκε δίπλα στον ποταμό Ίμβρασο κάτω από ένα δενδράκι λυγαριάς το οποίο μάλιστα θεωρούνταν , αρχαιότερο απὸ τη ελιά των Αθηνών και γενικὰ από όλα τὰ ιερὰ δένδρα της αρχαιότητας.

Σύμφωνα με τον μύθο ο Δίας ερωτεύτηκε την Ηρα και την ξεπαρθένεψε στη Σάμο, κρυφὰ απὸ τους γονείς της γι᾿ αυτὸ οι Σαμιώτες, όταν αρραβωνιάζανε τις κόρες τους, τις έβαζαν κρυφὰ και κοιμούντανε με τους αρραβωνιαστικούς τους και έπειτα γιόρταζαν δημόσια τοὺς γάμους. (Σταματιάδης "Σαμιακά").

Στη Σάμο λάτρευαν επίσης και την θεά του έρωτα την Αφροδίτη.
Η λατρεία αυτή εκφράζονταν σε δύο ναούς στη Σάμο, το ναὸ του «Δεξικρέοντα», που τον έχτισε ο Σάμιος Δεξικρέοντας, απὸ ευγνωμοσύνη στη θεὰ για τα μεγάλα κέρδη που αποκόμισε σ' ένα ταξίδι.
Επίσης υπήρχε ακόμα ένας ναός ο, «ἐν Καλάμοις ή «ἐν Ἕλει, που φαίνετε να τον έχτισαν σ' ένα μέρος, μεταξὺ του Ηραίου και του Πυθαγορείου, στο σημερινό Ποτοκάκι, οι Αθηναίες εταίρες, όσες ακολούθησαν τον Περικλή στην εκστρατεία εναντίον της Σάμου (2ος π. Χ.). 

Μάλιστα ο ναός αυτός ξαναχτίστηκε μεγαλοπρεπέστερος στην συνέχεια από τον Δήμο των Σαμίων.

Ο έρωτας και η σεξουαλικότητα στην αρχαία Σάμο διαδραματίζονταν στο πλαίσιο των συμποσίων και των εορτασμών. Σύμφωνα με τις "κακές γλώσσες" κατά την εορτὴ της Αφροδίτης επικρατούσε μεγάλη ακολασία.

Οι άνθρωποι συναθροίζονταν για να γιορτάσουν και να απολαύσουν το φαγητό, το κρασί και τη μουσική, ενώ ταυτόχρονα εκδηλώνονταν και σεξουαλικές επαφές.

Αυτά τα συμπόσια θεωρούνταν κοινωνικά γεγονότα και περιλάμβαναν την ερωτική διασκέδαση και την ανταλλαγή ερωτικών εκφράσεων.

Στη Σάμο υπήρχε και το "Γυμνάσιον" αφιερωμένο στον Έρωτα, προς τιμὴ του οποίου γιόρταζαν τα λεγόμενα «Ελευθέρια". Μιας γιορτής που είχε ως συνέπεια να καταλαμβάνει τους Σαμιώτες μεγάλη ερωτική μανία, όπως αναφέρει και ο Σταματιάδης με τρόπο μάλλον ...επικριτικό.

Συνολικά, η ερωτική ζωή στην αρχαία Σάμο ήταν μια πολυποίκιλη και ενδιαφέρουσα εμπειρία. Χαρακτηριστική είναι μια ιστορία που αφορά στη Σάμο γενικότερα και ειδικά στους Φούρνους. Στην ακρόπολη των Φούρνων, εκεί που σήμερα είναι ο Αϊ-Γιώργης, η φρουρά που ήταν σταλμένη από την Σάμο χάραζε διάφορα στον βράχο για να περάσει η ώρα.

Στην σημερινή εποχή ίσως έγραφε Μ+M= Love for ever, αλλά ο σκοπός της εποχής έγραψε για μια κοπέλα με το όνομα Σωσίππη.

Σωσίππη δέσποινα ἐμὴ χρυσῆ

Σωσίππη, κυρά μου, για μένα είσαι χρυσή!

Η σεξουαλικότητα όμωςεκφραζόταν με πολλούς τρόπους και ορισμένοι όπως ο Επίγονος "έκλεβαν καρδιές".

Ἐπίγονος <κ>αλός Σάμιος

Ο Επίγονος από τη Σάμο είναι όμορφος,

Άλλοι το συνέχιζαν:

Ἐπίγονος{ς} καλὸς οἷς δοκεῖ τῶν φρορῶν
Ο Επίγονος είναι ωραίος όπως λένε και οι φρουροί!

Κάποιος το πήγε πολύ πιο πέρα και έβγαλε τα εσώψυχα του αφού δεν ήξερε ποιον να διαλέξει τον Απολλοκράτη ή τον Επίγονο:

καὶ τἆλλα σπεύδων Ἀπολλοκρ[άτει Διαμόδωρος, Ἐπίγονον ποθῶν φυλάττω Κορσιητῶν ἀκρόπολιν

Εγώ ο Δαμόδωρος, θα έκανα τα πάντα για τον Απολλοκράτη, αλλά όσο είμαι εδώ και φυλάω την ακρόπολη των Κορσιητών, τον Επίγονο λαχταράω.

Ο έρωτας και η σεξουαλικότητα θεωρούνταν σημαντικά μέρη της ανθρώπινης ύπαρξης και εκδηλώνονταν με διάφορους τρόπους και συμπεριφορές, εξυμνώντας την ομορφιά, την αισθητική και την πνευματική σύνδεση.

Πηγή: Επ, Σταματιάδη "Σαμιακά",

Αρχαιολογία Αγάπη μου