Το Μουσείου Οίνου του Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Σάμου στεγάζεται σε ένα εμβληματικό κτίριο του 19ου αιώνα που ακόμη και πριν την ίδρυση του Συνεταιρισμού του 1934, λειτουργούσε ως χώρος αποθήκευσης και εμπορίας οίνου ενώ μετατράπηκε σε μουσειακό χώρο το 2005 και από τότε μέχρι σήμερα, δέχεται χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο και αναμορφώνει διαρκώς τις αίθουσές του, προσθέτοντας εκθέματα υψηλής ιστορικής και οινικής αξίας.

Ο Συνεταιρισμός έχει περίπου 1.500 παραγωγούς-μέλη οι οποίοι καλλιεργούν μέχρι και σήμερα τα πατρογονικά αμπέλια σε πεζούλες ξερολιθιάς με χειρωνακτική εργασία, σχεδόν με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο τα καλλιεργούσαν οι παππούδες και οι προπαππούδες 500, 1000 ή και 1.500 χρόνια πριν. Oι σαμιακοί αμπελώνες του μοσχάτου έχουν έκταση 14.000 στρεμάτων και το 98% της παραγωγής προέρχεται από την ΤΟΠΙΚΗ ποικιλία «ΑΣΠΡΟ ΜΙΚΡΟΡΩΓΟ ΜΟΣΧΑΤΟ ΣΑΜΟΥ»

Το σαμιώτικο κρασί διαθέτει μια από τις παλαιότερες κατοχυρώσεις ελεγχόμενης ονομασίας προέλευσης της Ευρώπης (ΠΟΠ). Τα γλυκά κρασιά του ΕΟΣ Σάμου δικαιούνται να κυκλοφορούν διεθνώς, αναγράφοντας μόνο την ένδειξη «Σάμος».

Σε αυτήν την αίθουσα, φιλοξενούνται μερικά από τα εκατοντάδες βραβεία και τις διακρίσεις με τις οποίες έχουν τιμηθεί τα κρασιά του ΕΟΣ Σάμου από το 1936 μέχρι και σήμερα.

Ενδεικτικά της διεθνούς τους καταξίωσης αναφέρουμε ότι πλησιάζουν αριθμητικά στα 1000(!) και τα περισσότερα από αυτά, είναι οι μέγιστες τιμητικές διακρίσεις παγκοσμίως, όπως διαμαντένια βραβεία, μεγάλα χρυσά, χρυσά και ασημένια.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα βραβεία ξεπερνούν σε αριθμό τα 900 και προέρχονται από εμβληματικούς διαγωνισμούς όπως «Decanter World Wine Awards», «London Wine Competition», «Berliner Wine Trophy», «Asia Wine Challenge» και «Τhess Wine & Spirits Trophy».

Όσο για τα «ΔΙΑΜΑΝΤΕΝΙΑ» βραβεία, τη σημαντικότερη διάκριση οίνου διεθνώς, τα σαμιώτικα κρασιά έχουν επάξια τιμηθεί με 7 διαμάντια μέχρι στιγμής, για τα ξηρά, ημίξηρα και γλυκά κρασιά παραγωγής του Συνεταιρισμού.

Τα βαρέλια για την ωρίμανση και αποθήκευση του σαμιώτικου κρασιού κατασκευάζονταν μέχρι και τη δεκαετία του 80 από τους ντόπιους παραδοσιακούς τεχνίτες κατασκευής βαρελιών, τους επονομαζόμενους «βαρελάδες».

Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιούνταν δρυς (βελανιδιές) που φύονται ακόμη και σήμερα στα ορεινά του νησιού.

Οι «καραβομαραγκοί» με τους «βαρελάδες» συναγωνίζονταν σε τεχνογνωσία και αντάλλασαν τεχνικές.

Σε αυτήν την αίθουσα, που ήταν αυθεντικό βαρελοποιείο, εκτίθενται εργαλεία και σκεύη μιας τέχνης που χάνεται στην πάροδο του χρόνου, της βαρελοποιίας.

Τα βαρέλια χρησιμοποιούνταν είτε για την αποθήκευση και παλαίωση του σαμιώτικου κρασιού αλλά και για την αποστολή του σε αγορές του εξωτερικού.

Σε αυτήν την αίθουσα «παλαίωσης» ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια αίσθηση σχετικά με το πώς το κρασί παλαιώνει σε ξύλινα βαρέλια, παραμένοντας σε αυτά έως και 6 χρόνια!

Εδώ βρίσκονται εκατό (100) βαρέλια από γαλλική δρυ (βελανιδιά) τα οποία περιέχουν γλυκό σαμιώτικο κρασί.

Ο υψηλός δείκτης υγρασίας αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο στην παλαίωση των οίνων.

Σε αυτήν την αίθουσα εκτίθενται μηχανήματα που αποτελούσαν τον μηχανικό εξοπλισμό των οινοποιείων του Συνεταιρισμού, από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Τα περισσότερα από αυτά είναι γερμανικής και γαλλικής κατασκευής. Μπορείτε να δείτε χειροκίνητες αντλίες, πρέσες, φίλτρα οίνου, εμφιαλωτικά καθώς και αγροτικά εργαλεία και σκεύη.

Οι προθήκες ιστορικών τεκμηρίων είναι χωρισμένες σε 3 ενότητες:

Βρισκόμαστε στην κεντρική αίθουσα γευσιγνωσίας του Μουσείου Οίνου, ιδιοκτησίας του ΕΟΣ Σάμου.

Εδώ, δεσπόζουν στο χώρο τεράστιες ξύλινες οινοδεξαμενές, χωρητικότητας έως και 70 τόνων.

Αυτές οι οινοδεξαμενές αποτελούν τα πιο επιβλητικά εκθέματα του Μουσείου Οίνου και κατασκευάζονταν από τους «βαρελάδες» με ξυλεία από δρυς των ορεινών δασών της Σάμου.