Υγεία

Ανοσοποιητικό Σύστημα και Διατροφή [ΟΔΗΓΟΣ]

4 Δεκ, 2020 - 03:12
Ανοσοποιητικό Σύστημα και Διατροφή [ΟΔΗΓΟΣ]

Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα. Μπορεί στην ηλιόλουστη χώρα μας το κρύο να μην είναι συχνά τσουχτερό, η παρουσία όμως του χειμώνα όμως είναι αισθητή τουλάχιστον 3 μήνες το χρόνο. Μία εποχή όμορφη αλλά ταυτόχρονα και μία εποχή που έχουμε συνδυάσει με την έξαρση διαφόρων ασθενειών. Ακόμη περισσότερο ο φετινός χειμώνας θα λέγαμε ότι πιο πολύ από κάθε άλλη φορά μας φωνάζει να θωρακίσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ένα ισχυρό ανοσοποιητικό που θα μπορέσει να ανταπεξέλθει σε οποιονδήποτε εχθρό του επιτεθεί.

Κατέβασε δωρεάν ένα e-book με 12 Διατροφικές Προτάσεις που θα τονώσουν το ανοσοποιητικό σου σύστημα.

Είσαι και εσύ από αυτούς που ψάχνουν τρόπους να προστατευτούν ενισχύοντας το ανοσοποιητικό τους; Αν ναι είμαι σίγουρος ότι ο παρακάτω οδηγός θα σου φανεί κάτι παραπάνω από χρήσιμος.

Τι είναι το Ανοσοποιητικό Σύστημα

Τι είναι; 

Ξεκινώντας όμως από τα βασικά πάμε να δούμε τι είναι αυτό το ανοσοποιητικό σύστημα που ακούς συνέχεια; Θα λέγαμε με λόγια απλά ότι πρόκειται για το κέντρο προστασίας του σώματός μας.

Ένα πολύ καλά συντονισμένο κέντρο υπεύθυνο να μας προστατεύει τόσο από ξένους παράγοντες όσο και από εσωτερικούς.

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα διαθέτει μερικούς καλά εκπαιδευμένους «στρατιώτες» οι οποίοι καταφέρνουν να μας προστατέψουν από ασθένειες και λοιμώξεις, ενώ μας βοηθούν να ανακάμψουμε μετά από κάποιο τραυματισμό.  

Από τι αποτελείται το Ανοσοποιητικό σας;

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα περιλαμβάνει τα εξής όργανα:

  • Σπλήνα
  • Αμυγδαλές
  • Μυελό των οστών
  • Λεμφαδένες

Το ανοσοποιητικό σύστημα τροφοδοτείται με πέντε λίτρα αίματος και λέμφου. Η λέμφος είναι ένα διαυγές και άχρωμο υγρό που περνά σε όλους τους ιστούς του σώματος. Μαζί, αυτά τα δύο υγρά μεταφέρουν όλα τα στοιχεία του ανοσοποιητικού συστήματος σε κάθε σημείο του σώματος ώστε να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους.

Πώς σε προστατεύει; 

Σε κάθε «συναγερμό» ή «εισβολή» το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται. Οι «στρατιώτες» του συστήματος αυτού δεν είναι άλλοι από τα λευκά αιμοσφαίρια. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι λευκών αιμοσφαιρίων: τα φαγοκύτταρα και τα λεμφοκύτταρα.

Φαγοκύτταρα

Τα φαγοκύτταρα στοχεύουν τους μικροοργανισμούς που προκαλούν ασθένειες (αποκαλούνται παθογόνοι) και τις τοξίνες. Από τη στιγμή που ένα φαγοκύτταρο απορροφήσει ένα παθογόνο, στέλνει μία χημική ουσία που βοηθά τα λεμφοκύτταρα να προσδιορίσουν τι είδους παθογόνο είναι αυτό. Κάθε παθογόνο φέρει έναν συγκεκριμένο τύπο αντιγόνου και κάθε λεμφοκύτταρο στο σώμα φέρει αντισώματα που προορίζονται για να καταπολεμήσουν τα αντιγόνα που μεταφέρονται από τα παθογόνα.

Λεμφοκύτταρα

Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι λεμφοκυττάρων στο σώμα: τα Β-κύτταρα, τα Τ-κύτταρα και τα φυσικά φονικά κύτταρα. Τα Β-κύτταρα δημιουργούν αντισώματα που καταπολεμούν βακτήρια, ιούς και τοξίνες που εισέρχονται στο σώμα. Τα Τ-κύτταρα σκοτώνουν τα κύτταρα στο σώμα που έχουν μολυνθεί από ιούς ή έχουν γίνει καρκινικά. Τα φυσικά δολοφονικά κύτταρα σκοτώνουν μολυσμένα ή καρκινικά κύτταρα, όπως και τα Τ-κύτταρα.

Αντισώματα

Το σώμα μετά από κάθε «επίθεση» δημιουργεί νέα αντισώματα για κάθε αντιγόνο. Εάν το ίδιο αντιγόνο μολύνει τον οργανισμό για δεύτερη φορά, το σώμα μπορεί γρήγορα να δημιουργήσει αντίγραφα του αντίστοιχου αντισώματος για να το καταστρέψει.

Cold Flu Covid19https://diaitologos.com/wp-content/uploads/2020/11/cold-flu-covid19-300x113.jpg 300w, https://diaitologos.com/wp-content/uploads/2020/11/cold-flu-covid19-768x288.jpg 768w" data-sizes="(max-width: 800px) 100vw, 800px" sizes="(max-width: 800px) 100vw, 800px" srcset="https://diaitologos.com/wp-content/uploads/2020/11/cold-flu-covid19.jpg 800w, /portal2/https://diaitologos.com/wp-content/uploads/2020/11/cold-flu-covid19-300x113.jpg 300w, https://diaitologos.com/wp-content/uploads/2020/11/cold-flu-covid19-768x288.jpg 768w">
Γρίπη, Κρυολόγημα & Covid- 19

Τυπικά η γνωστή μας γρίπη εμφανίζει έξαρση από το φθινόπωρο μέχρι και τις αρχές της άνοιξης. Συνήθως κάνει αισθητή την παρουσία της με συμπτώματα όπως ρουθούνισμα, φτέρνισμα, βήχα και κόπωση, ενώ η σοβαρότητα της ασθένειας ποικίλλει ανάλογα με το άτομο.

Η πανδημία του COVID-19 κάνει πιο πολύ από ποτέ έντονη την ανάγκη για προστασία έναντι της γρίπης, ιδιαίτερα στις ευάλωτες ομάδες.

Δεν είναι λίγες οι φορές που ένα κοινό κρυολόγημα «μεταφράζεται» ως γρίπη ενώ η αγωνία μας για το αν τα συμπτώματα που εμφανίζουμε οφείλονται σε γρίπη ή σε Covid-19 είναι μεγάλη.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Κρυολογήματος και Γρίπης;

Το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη μπορεί να φαίνονται παρόμοια στην αρχή. Είναι και οι δύο ασθένειες του αναπνευστικού και συχνά προκαλούν παρόμοια συμπτώματα. Η κάθε ασθένεια ωστόσο προκαλείται από διαφορετικό ιό και τα συμπτώματα είναι αυτά που μας βοηθούν στην τελική διάγνωση. Τόσο λοιπόν το κρυολόγημα όσο και η γρίπη μπορεί να οδηγήσουν σε:

  • Καταρροή ή βουλωμένη μύτη
  • Φτέρνισμα
  • Πόνους στο σώμα
  • Γενική κόπωση
  • Κατά κανόνα, τα συμπτώματα της γρίπης είναι πιο σοβαρά από τα συμπτώματα του κρυολογήματος.

Μια άλλη βασική διαφορά μεταξύ των δύο είναι πόσο σοβαρά είναι. Το κρυολόγημα σπάνια οδηγεί σε άλλες καταστάσεις υγείας ή προβλήματα. Η γρίπη από την άλλη μπορεί να εξελιχθεί σε:

  • Ιγμορίτιδα
  • Ωτίτιδα
  • Πνευμονία
  • Σήψη
  • Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της γρίπης και του COVID-19;

Και πάλι τα συμπτώματα συχνά αλληλεπικαλύπτονται προκαλώντας σύγχυση στο άτομο που τα βιώνει. Υπάρχουν και εδώ ωστόσο κάποιες διαφορές. Έτσι τα κύρια συμπτώματα του Covid-19 είναι:

  • Κούραση
  • Πυρετός
  • Βήχας
  • Δυσκολία στην αναπνοή 

Το φτέρνισμα εδώ δεν αποτελεί τυπικό σύμπτωμα. Μπορεί η γρίπη να μοιράζεται με τον Covid-19 τα κοινά συμπτώματα του πυρετού και του πόνου στο σώμα. Ωστόσο, η γρίπη συνήθως δεν προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή.

Μάθε επίσης: Πως να αντιμετωπίσης διατροφικά το Covid-19

Weak Immune System
Πώς καταλαβαίνω ότι έχω αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα

Θεωρείς ότι έχεις αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα; Παρατηρείς ότι είσαι συχνά άρρωστος/η ή ότι το κρυολόγημα σου κρατάει πολύ καιρό σε σχέση με άλλους ανθρώπους; Εκτός από κουραστικό, το να είσαι συχνά άρρωστος/η αποτελεί και ένα δυνατό καμπανάκι για την υγεία σου. Πώς θα ξέρεις τι συμβαίνει; Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν αφενός να κατανοήσεις τι μπορεί να αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σου σύστημα και αφετέρου να μάθεις τι μπορείς να κάνεις για να το δυναμώσεις και να παραμείνεις υγιής.

Συμπτώματα- Ενδείξεις

Ο όρος ανοσοκατεσταλμένος έχει ευρεία έννοια και σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ασθενέστερο από το αναμενόμενο και δε λειτουργεί σωστά.

Αν το ανοσοποιητικό σου σύστημα υπολειτουργεί τότε είναι πιθανό να αρρωσταίνεις πιο συχνά ή για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, σε σύγκριση με άλλους υγιείς ανθρώπους.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, είναι επίσης πιθανό κάποιος με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα να μην εμφανίσει τα φυσιολογικά συμπτώματα λοίμωξης, όπως πρήξιμο, πυρετό ή πύον από κάποια πληγή.

Ομάδες Yψηλού Kινδύνου

Υπάρχουν ομάδες ανθρώπων στις οποίες είναι πιο πιθανό να συναντήσουμε ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και αυτές είναι:

  • Άτομα σε χρόνιες ιατρικές καταστάσεις, όπως καρδιακές παθήσεις, πνευμονικές παθήσεις, διαβήτη, HIV και καρκίνο
  • Άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος, η σκλήρυνση κατά πλάκας και η ρευματοειδής αρθρίτιδα
  • Ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα ή θεραπείες όπως η ακτινοθεραπεία
  • Ασθενείς που έχουν κάνει κάποια μεταμόσχευση, όπως μυελού των οστών ή κάποιου άλλου οργάνου
  • Άτομα σε προχωρημένη ηλικία
  • Άτομα με διατροφή φτωχή σε θρεπτικά συστατικά
  • Εγκυμονούσες
  • Συνδυασμός οποιωνδήποτε από τα παραπάνω
  • Καταστάσεις Υγείας και Ανοσοποιητικό σύστημα

Σε συγκεκριμένες καταστάσεις, γνωστές ως διαταραχές ανοσοανεπάρκειας, το σώμα αδυνατεί να καταπολεμήσει λοιμώξεις και ασθένειες.

Σε αυτές τις περιπτώσεις ο οργανισμός είναι πιο ευάλωτος να προσβληθεί από ιούς και βακτήρια.

Οι διαταραχές ανοσοανεπάρκειας είναι είτε συγγενείς είτε επίκτητες. Μία συγγενής (ή πρωτογενής) διαταραχή είναι αυτή με την οποία έχει κάποιος γεννηθεί. Αντίθετα, ο όρος επίκτητη (ή δευτερογενής) διαταραχή αναφέρεται σε μία διαταραχή την οποία κάποιος αποκτά αργότερα στη ζωή του. Οι επίκτητες διαταραχές είναι πιο συχνές από τις συγγενείς.

Οι δευτερογενείς διαταραχές ανοσοανεπάρκειας προκαλούνται όταν μία εξωτερική πηγή, όπως μία τοξική χημική ουσία ή μία μόλυνση, προσβάλλει το σώμα. Τα ακόλουθα μπορεί να προκαλέσουν δευτερογενή διαταραχή ανασοανεπάρκειας:

  • Σοβαρά εγκαύματα
  • Χημειοθεραπεία
  • Ακτινοβολία
  • Διαβήτης
  • Υποσιτισμός
Lifestyle
Τρόπος ζωής και Ανοσοποιητικό σύστημα
Κάπνισμα

Είναι γνωστό ότι οι χημικές ουσίες που συναντάμε στα τσιγάρα οδηγούν σε βλάβες του πνευμονικού ιστού και σε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο.

Επιπλέον μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικές παθήσεις, όπως γρίπη, βρογχίτιδα και πνευμονία. Αν είσαι καπνιστής/στρια  είναι πρωτίστης σημασίας να προχωρήσεις στη διακοπή του καπνίσματος για να ενισχύσεις τη λειτουργία του ανοσοποιητικού σου συστήματος και όχι μόνο.

Χρήσιμο Tip

Χρησιμοποίησε κάποιο βοήθημα διακοπής καπνίσματος όπως αυτοκόλλητα νικοτίνης ή μαστίχες. Συμβουλέψου το γιατρό σου για πιθανά φάρμακα που θα βοηθήσουν να μειωθεί η επιθυμία σου για τσιγάρο.

Ύπνος

Η στέρηση ύπνου είναι ένας ακόμη παράγοντας που μειώνει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού σου συστήματος. Όσο μάλιστα μεγαλώνουμε ο ύπνος γίνεται ακόμη πιο σημαντικός καθώς βοηθά επίσης στη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου, της συγκέντρωσης και της μνήμης.

Σε μία μελέτη σε 164 υγιείς ενήλικες, όσοι κοιμούνταν λιγότερο από έξι ώρες κάθε βράδυ είχαν περισσότερες πιθανότητες να κρυώσουν από εκείνους που κοιμούνταν 6 ώρες ή περισσότερο κάθε βράδυ.

Θυμήσου λοιπόν ότι ο επαρκής ύπνος ενισχύει τη φυσική άμυνα του οργανισμού σου. Οι ενήλικες θα πρέπει να έχουν σα στόχο τις 7 ή και περισσότερες ώρες ύπνου κάθε βράδυ, ενώ οι έφηβοι χρειάζονται 8-10 ώρες και τα μικρότερα παιδιά και βρέφη έως 14 ώρες.

Χρήσιμο Tip

Δημιούργησε μία «ρουτίνα ύπνου» και απέφυγε να κοιμάσαι περισσότερο από 45 λεπτά μέσα στην ημέρα. Μία συμβουλή για καλύτερη ποιότητα ύπνου θα ήταν να κοιμάσαι σε ένα σκοτεινό, ήσυχο και όχι πολύ ζεστό δωμάτιο.

Στρες

Γνώριζες ότι το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σου σύστημα, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά του;  

Όταν βρίσκεται υπό πίεση, το σώμα απελευθερώνει κορτιζόλη, αδρεναλίνη και άλλες ορμόνες του στρες από τα επινεφρίδια.

Η κορτιζόλη είναι μία ορμόνη που βοηθά το σώμα να αντιμετωπίζει αγχωτικές καταστάσεις. Περιορίζει επίσης τις σωματικές λειτουργίες που δεν είναι απαραίτητες σε μία κατάσταση έντασης.

Διάβασε επίσης: Διατροφική αντιμετώπιση του Άγχους

Το βραχυπρόθεσμο άγχος δε βλάπτει το σώμα. Το χρόνιο άγχος, από την άλλη πλευρά μειώνει την απόκριση του ανοσοποιητικού σου συστήματος και εσύ γίνεται περισσότερο ευάλωτος/η σε ιούς και ασθένειες.

Χρήσιμο Tip

Ανακάλυψε τρόπους μείωσης άγχους όπως για παράδειγμα η συμμετοχή σε χαλαρωτικές δραστηριότητας (κηπουρική, ανάγνωση, γιόγκα και άλλες).

Γέλιο

Έχεις ακούσει ποτέ να λένε ότι το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο; Κι όμως το γέλιο κάνει και εδώ καλό βοηθώντας την ορθή λειτουργία του ανοσοποιητικού σου συστήματος. Πώς ακριβώς το πετυχαίνει αυτό; Το γέλιο απελευθερώνει ντοπαμίνη και άλλες χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες. Είκοσι λεπτά γέλιου την ημέρα μπορεί να μην κρατήσει τον γιατρό μακριά, αλλά μπορεί να σε βοηθήσει να διατηρήσεις ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.

Φυσική Δραστηριότητα

Γνώριζες ότι η άσκηση αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος και έχει αντιφλεγμονώδη επίδραση στο σώμα;

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μία μόνο συνεδρία μέτριας έντασης άσκησης μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου σε ένα άτομο με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Επιπλέον, η τακτική, μέτριας έντασης άσκηση μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και να βοηθήσει τα κύτταρα «στρατιώτες» του ανοσοποιητικού σου συστήματος να αναγεννηθούν πιο τακτικά.

Χρήσιμο Tip

Μερικά παραδείγματα μέτριας έντασης άσκησης είναι το γρήγορο περπάτημα, η ποδηλασία, το τζόκινγκ, το κολύμπι και η χαλαρή πεζοπορία. Στόχευσε σε τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα.

Nutrition Immune System
Πάρης Παπαχρήστος,
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
Συγγραφέας & Ιδρυτής του medNutrition.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ 
diaitologos.com
el da nl en fr de it no es tr

Εφημερεύοντα Φαρμακεία Σάμου

Εφημερεύοντα Φαρμακεία Βαθύ Σάμου

Εφημερεύοντα Φαρμακεία Καρλόβασι